|
}وَلاَ تَأْخُذْكُمْ بِهِمَا رَأْفَةٌ فِي دِينِ اللَّهِ {
– „... Оллоҳнинг (бу) ҳукмида (яънизинокорларнидарралашда) сизларни уларга нисбатан раҳм-шафқат (туйғулари) тутмасин!“, [24:2]
дейди. Ўғирлик жазоси хусусида бундай демаган. Демак, айрим жиноятларда шафқат қилиб бўлмайди. Қози бундан бехабар қолиб, хусусан тақводор, яхши одамларга белгилаётганда шундай жиноятлар борасида ҳам шафқат қилиб қўймаслиги учун уларнинг энг қуйи жазосини ҳам белгилаб қўйиш мақсадга мувофиқроқдир. Токи жазо жиноятчини ҳам, бошқаларни ҳам жиноятдан қайтарадиган бўлсин.
Гарчи таъзирда муайян воқеалар учун муайян жазоларни табанний қилиш маъқул иш бўлса-да, табанний тафсилотлари билан қилинмайди. Яъни майда масалаларга, бўлимларга ўтилмасдан, умумий тарзда табанний қилинади. Чунки воқеалар хилма-хил тарзда янгиланиб туради. Табанний қилиш умумий бўлмаса, янги-янги, турли хил воқеаларни ўз ичига ололмайди. Натижада қозининг ўзи жазо ўйлаб топишга мажбур бўлади. Жазонинг жиноятдан қайтариш мақсади амалга ошмай қолиши эҳтимоли ҳам бор. Бундан ташқари, табанний қилинган воқеалар умумий бўлмаса, қозини ижтиҳод қилишдан узоқлаштириб юборади. Чунки ижтиҳод ҳужжатни тушуниш учун ҳаракат қилишдир. Умумий бўлмаган (конкрет) ҳужжатни тушуниш ва воқеаларга татбиқ қилиш учун эса ҳаракат қилиш шарт бўлмайди. Шунинг учун табанний қилинган жазолар майда масалаларга ва бўлимларга ўтмайдиган умумий бўлиши лозим.
198-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222